Thuis in de Nederlandse zomer: 'Op vakantie heb ik heimwee naar hier'

Nieuwerkerk aan den IJssel/Moordrecht - Als veertienjarige speelde Serhii Kozmutsa thuis in Oekraïne een computerspel waarin landschapjes met molens voorkwamen. Bijna tien jaar en vele problemen later, zag hij vanuit de bus van het Detentiecentrum Schiphol naar het asielzoekerscentrum in de buurt van Deventer die taferelen daadwerkelijk aan zich voorbijtrekken. Het was voor de inmiddels 25-jarige statushouder 'a dream come true'.

In zijn Moordrechtse woonkamer vertelt Kozmutsa begin augustus hoe hem het leven als homoseksuele jongen in de Oekraïnse hoofdstad Kiev zuur werd gemaakt. "Kiev heeft dan wel een gaypride en homodiscriminatie is officieel verboden, maar in het dagelijks leven is er vanuit extreem-rechtse hoek veel geweld tegen homo's. Uit zelfbescherming wisselde ik vaak van woning. Ik ging ervan uit dat ik op een dag óf vermoord zou worden of mezelf zou doden. Aan weggaan dacht ik eigenlijk nooit. Tot een vriend me vroeg waarom ik zo'n leven zou blijven leiden." Hij vertrok in 2017 naar het in zijn ogen voor homo's tolerantste land van de wereld - Nederland -, kreeg na zeven maanden 'elke nacht bidden dat ik zou mogen blijven' een verblijfsvergunning en woning in Moordrecht toegewezen en ontmoette begin vorig jaar Haarlemmer Giyo Mahomedhoesainkhan (24).
Met hem beleefde Kozmutsa zijn eerste echte vakantie ooit: "In Oekraine was ik altijd aan het werk en bestond vakantie hooguit uit een paar dagen naar de familie op het platteland, waar ik dan meehielp op het land." Een paar dagen Griekenland was andere koek, al hoeft Kozmutsa tegenwoordig niet meer ver om zich gelukkig te voelen. "Ik krijg al heel snel heimwee naar huis, naar Nederland."
Deze zomer hebben de twee - die in ploegendiensten werken bij een technische groothandel - gewoon doorgewerkt. Kozmutsa gaat daarnaast drie dagen per week naar school om zijn inburgeringsdiploma te halen.

Voor Irina Gushchina (31) en Aleksandra Andreeva (30) - tien jaar samen en getrouwd in Denemarken - was vakantie altijd de manier om de dagelijkse onvrijheid in Rusland te ontvluchten. "Op het werk nam de discriminatie met de dag toe. We spaarden het hele jaar voor de droom van twee weken vakantie."
In hun geboorteland waar homoseksualiteit een groot taboe is, hielden ze het uiteindelijk niet uit. "Poetin indoctrineert iedereen, zelfs mensen die eigenlijk niet zo'n probleem met homoseksualiteit hebben." Na afwijzing van hun asielverzoek in Finland, kwamen ze begin vorig jaar naar Nederland. Na enkele maanden in het asielzoekerscentrum in Hoogeveen, kregen ze een woning toegewezen in Nieuwerkerk. Ze zijn bezig met inburgeren en werken sinds een maand of vier als vrijwilligers in jongerencentrum 't Blok.
Om zich vrij te voelen hoeven de twee niet meer per se op vakantie, al gaan ze er toch regelmatig even uit. "Naar Parijs, naar zee of op de fiets van Nieuwerkerk naar Gouda. Mensen zijn hier aardig voor elkaar en wij kunnen in alle vrijheid een paar vormen. Geboren te zijn in Rusland voelt als een fout; hier voelen we ons thuis."

Dit is het slot van een miniserie waarin Nieuwe Nederlanders vertellen over hun zomer in Nederland.