Met Raadhuisplein herleeft renaissance

Nieuwerkerk aan den IJssel – Het is een ‘omstreden’ plek, het Raadhuisplein in Nieuwerkerk. Maar met de komst van het nieuwe gemeentehuis gloort er een nieuwe toekomst voor wat ooit door een gemeenteraadslid als ‘hondenkerkhof’ werd bestempeld.

Door Erik van Leeuwen

Een staaltje moderne architectuur is het zeker: plein en gemeentehuis. Vorig jaar zomer opende toen nog staatssecretaris en inmiddels minister van Medische Zorg en Sport, Tamara van Ark, met een koffie uit de cappuccinobar het nieuwe gemeentehuis. De ‘kenners’ zijn het erover eens: het is een fraai gebouw, al is het maar vanwege de inpandige hoogstandjes.

In de volksmond wordt het nieuwe gemeentehuis al ‘Luciferdoos’ genoemd; de houten latten aan de zijkant van het pand hebben veel weg van lucifers. Wethouder Daan de Haas noemde het gebouw ten tijde van de opening ‘sober maar niet kil’. Partijgenoot Van Ark omschreef het onderkomen als ‘neusje van de zalm’.

Blikvangers in de ontvangsthal zijn drie grote bomen, twaalf meter hoog. De bomen passen bij het groene karakter van het pand. Ze zorgen voor zuurstof voor de medewerkers. Het pand is energiearm – op het dak liggen zeshonderd zonnepanelen – maar is ook zeer doelmatig ingericht.

Wie in de raadzaal is, kan niet om de reusachtige afbeelding van koning Willem Alexander en koningin Maxima heen. Het is een kunstwerk gemaakt van gerecyclede petflessen met als basis een staatsieportret van het koningspaar, gemaakt door de bekende fotograaf Erwin Olaf.

Coronaroute
Vanwege de coronamaatregelen is het gemeentehuis beperkt toegankelijk, maar inwoners die hun nieuwe id-kaart of paspoort komen halen, kunnen, als ze goed kijken, nog wel een glimp opvangen van een nieuwe ‘attractie’: een doolhof. Een coronaroute waarbij medewerkers te voet eenrichtingsverkeer wordt opgelegd. Dat is best lastig, liet de burgemeester onlangs weten. “Als je de koffiebar mist, moet je nog een rondje.”

De komst van het nieuwe gemeentehuis en vooral de ‘holle’ entree heeft het samenspel met het Raadhuisplein verbeterd. Het belangrijkste plein van Nieuwerkerk is altijd omstreden geweest; de meningen zijn en blijven zwaar verdeeld, van ‘afschuwelijk’ en het dubieuze ‘apart’, tot ‘kansrijk’ en ‘uniek’.

De functie die het plein nu heeft (parkeerplaats), heeft bijgedragen aan het uitblijven van de onvoorwaardelijke liefde tussen inwoner en plein. Op een stevige flirt na op dagen dat op het Raadhuisplein jeu de boules wordt gespeeld, het winterfestival gehouden wordt of de foodtrucks geparkeerd staan, komt het vaak niet.

Er klinken steeds vaker geluiden om de auto’s te verbannen. Er moet in elk geval iets aan gebeuren. Er staan bankjes, maar als je daar op zit, kom je in een ongemakkelijke achterover hangende houding terecht. Een beetje schuren en een nieuw kleurtje zouden de bankjes ook ten goede komen.

Tot de mensen die het Raadhuisplein als ‘kansrijk’ en ‘uniek’ betitelen, behoort Dirk-Jan Postel, de architect van het nieuwe gemeentehuis. “Stedenbouwkundig is dit prachtig”, zei hij drie jaar geleden. “Het is bijzonder en uniek; bijna nergens anders in Nederland en Europa ligt zo’n rond plein. In de tijd van de renaissance werden in Italië van die pleintjes neergelegd. Ik kan mij voorstellen dat inwoners dat niet zien doordat het als parkeerplaats wordt gebruikt, maar het is echt bijzonder. Door de holle entree omarmt het gemeentehuis het plein.” Postel zei toen al dat zijn handen jeukten om het plein onder handen te nemen.