Harry Ramler zet zich al twintig jaar in voor de natuurontwikkeling van het Bentwoud. Hier loopt hij door een van de oudste stukken van het bos.
Harry Ramler zet zich al twintig jaar in voor de natuurontwikkeling van het Bentwoud. Hier loopt hij door een van de oudste stukken van het bos. Foto: Myriam Dijck

Bemoeienissen met het bos: het Bentwoud

Algemeen 564 keer gelezen

Bentwoud – Al zijn hele leven werkt hij met groen. Zodra hij hoorde dat er bijna naast zijn deur een nieuwe, natuurrijke zone zou komen, besloot Harry Ramler meteen zich ermee te bemoeien. Nu, jaren later, is de Boskoper wekelijks in zijn geliefde Bentwoud te vinden. Een stuk bos waar hij, al zal hij nooit met de eer willen strijken, ook een steentje aan heeft bijgedragen.

Door Myriam Dijck

Het was in de jaren 90 toen Ramler voor het eerst van het plan hoorde. Het Rijk was tot de conclusie gekomen dat er in Zuid-Holland een chronisch gebrek was aan groen.

Om dit op te lossen werd het dunbevolkte, aaneengesloten landbouwgebied tussen Zoetermeer en Boskoop aangewezen als ideale locatie om nieuwe natuur te stichten. Ramler was meteen enthousiast. “Oorspronkelijk waren dit alleen akkers, leeg en saai.”

Vervolgens was Ramler aanwezig bij elke informatieavond. Gevraagd en ongevraagd gaf hij overal zijn mening over. Hier had hij, dankzij zijn groenopleiding, ook de juiste kennis voor. “Ik zat was altijd overal bij en had veel over het onderwerp te zeggen.”

Bentwad
Tegenstellingen en schermutselingen waren er meteen. De één droomde van een plassengebied, het ‘Bentwad’, de ander wilde de polder behouden voor landbouw, het ‘Bentveld’. “De boeren waren mordicus tegen het plan om hier groen van te maken. Zij zouden immers van hun land worden gedreven.”

Voor Ramler, en vele medestanders, was de voorkeur duidelijk: een bos. Hij was dan ook zeer verheugd toen de provincie de opdracht kreeg om het ‘Bentwoud’ aan te leggen. “De regio stond te springen om een bossengebied”, zegt hij. “Maar dat moest natuurlijk wel een beetje ‘allure’ krijgen.” Daar zette Ramler zich onvermoeibaar voor in.

Onnatuurlijk
Ramler merkte dat sommige ambtenaren die aan hun tekentafels de plannen voor het Bentwoud uitwerkten, een stukje praktijkkennis misten. Die kennis en praktijkervaring had hij wel.

Als hovenier was hij 18 jaar lang aannemer van gemeentelijk groenbeheer. De gemeente in kwestie (Ouderkerk aan den IJssel) liet Ramler daarbij onverstoord zijn gang gaan. Daarna was hij 16 jaar als waterschapsambtenaar verantwoordelijk voor natuur- en boombeheer in de Hoeksche Waard.

Zo ontwikkelde hij zijn kennis en een eigen visie op groenbeheer: het liefst zo natuurvriendelijk mogelijk met een variatie aan planten die elkaar in balans houden. “Het is heel onnatuurlijk om natuur aan te leggen. In de oerbossen heb je op elke vierkante meter een gigantische variatie aan planten. Dat is ontstaan na verloop van eeuwen, dat maak je niet zomaar na.”

Lappendeken
In de jaren na de eeuwwisseling werden de eerste gronden aangekocht van de boeren, eerst op vrijwillige basis. Hierdoor was het vroege Bentwoud een gebroken lappendeken van percelen.

Ramler was erbij toen in 2000 de eerste boom de grond in ging. Stukje bij beetje begon het bos te groeien. Op de oudste plekken van het bos staan nu hoge bomen. Hier werden wilgen geplant, bomen die snel groeien, zeker in de vruchtbare landbouwgrond. “Met wilgen heb je binnen, pakweg 10 jaar, al een ‘bosgevoel’.”

Rond deze tijd werd ook de Vrienden van het Bentwoud opgericht – een vereniging die de natuurwaarden van het bos wil bevorderen. Ramler was vanaf dag één lid. Inmiddels is hij er het langstzittende bestuurslid. Daarnaast zette hij zich als vrijwilliger in om te helpen bij het beheer van het bos. Een rol die hij vandaag de dag nog steeds uitvoert.

Politiek
Uiteindelijk zou het Bentwoud toch nog één geheel worden. In 2014 werden de eerste bomen op het Waddinxveense grondgebied geplant, en twee jaar later was de inrichting van het bos afgerond.

Ramler: “De veelzijdigheid in het Bentwoud is mede ontstaan doordat niet alles tegelijk is aangelegd.”

Maar het beoogde bos is lang niet helemaal gerealiseerd. Oorspronkelijke zou het Bentwoud doorgetrokken worden tot de Kleikade in Waddinxveen, zoals te zien is op plankaarten uit 2008. Inwoners zouden vanaf de Dorpstraat binnen vijf minuten tussen de bomen staan.

Bezuinigingen gooiden echter roet in het eten. Door de nationale overheid werd er destijds enorm gekort op het budget voor natuurontwikkeling. In 2011 ging het mes door het resterende budget voor het Bentwoud.

Tegelijkertijd had ook de lokale politiek andere prioriteiten. Zij verruilde de plannen voor het bos voor een randweg langs het dorp die momenteel in aanleg is: de Bentwoudlaan. “Wat veel Waddinxveners niet weten, is dat mede door toedoen van eigen wethouders bijna de helft van het Bentwoud niet is aangelegd.”

Bijzonder
Met ruim 800 hectare is het Bentwoud nu het grootste aaneengesloten bosgebied in de Randstad. Maar zelfs vandaag de dag blijven er spanningen rondom het Bentwoud. Als ‘recreatiegebied met natuurwaarden’ staat de recreatieve functie voorop, boven behoud van de natuur.

Ramler ziet juist het liefst de natuurfunctie floreren boven bijvoorbeeld de bosbouwfunctie die Staatsbosbeheer voorstaat. “De verschillende belangen schuren. Je ziet dat iedereen een eigen visie heeft over het beheer van het gebied.”

Volgens Ramler heeft het Bentwoud niet voldoende status binnen Staatsbosbeheer omdat het bos nog zo jong is. “Maar ook dit wordt oud. Kijk om je heen, het is nu al fantastisch. Na verloop van tijd wordt het steeds bijzonderder.”