Vijfde Dorp gaat richting eindspel

Zuidplas - Het dossier Vijfde Dorp lijkt er niet minder ingewikkeld op geworden, nu duidelijk is dat er voor de eerste fase van het nieuw te bouwen dorp een financieel gat van ruim zes miljoen euro is. Het miljoenentekort zorgt voor twijfel in de raad.

De koudwatervrees die er bij een aantal partijen al was om ja te zeggen tegen het grote project met achtduizend woningen en twee bedrijventerreinen, lijkt na het zomerreces toegenomen.
Vorige week kwam de gemeenteraad bijeen voor twee ultralange vergaderingen over het Vijfde Dorp. Er was niet eens tijd om de financiën in een besloten deel te behandelen. Die sessie staat later deze maand op de agenda. Duidelijk is dat de grondexploitatie voor de eerste fase (2400 huizen, bos en bedrijventerrein) voor hoofdbrekens zorgt bij de partijen.

De VVD, naast ChristenUnie/SGP de grootste fractie in de raad, wil een kostenneutraal dorp bouwen en ‘knoppen om aan te draaien’ om de ontwikkeling goedkoper te maken. Andere partijen willen niet tornen aan de kwaliteit van het dorp. Dat vindt de VVD raar. Van Wijnen wees op de bezuinigingsoperatie die Zuidplas te wachten staat. “We gaan snijden in voorzieningen en dat gaan alle bestaande dorpen merken. Ik vind het te verdedigen dat we ook een wat soberder Vijfde Dorp krijgen.”

ChristenUnie/SGP vindt het gat te overzien. “Als je zes miljoen deelt door het aantal woningen, valt het best mee”, zei financieel woordvoerder Ard Bakker. “Het is een project dat jaren duurt. Wie weet verbeteren de marktomstandigheden wel heel snel.”

Ook PvdA/GroenLinks gaf aan te kunnen leven met een klein verlies. “Aan andere uitgangspunten die voor ons belangrijk zijn, valt niet te sleutelen”, zo liet Martin Damen weten. Hij maakte duidelijk dat zijn fractie niet akkoord zal gaan met minder sociale huur in het dorp.

Slechte communicatie
In de twee vergaderingen van afgelopen week ging het ook veel over het proces. Zo stond het participatieproces centraal. Belanghebbenden in het gebied voelen zich niet gehoord door de gemeente, die ook slechte communicatie wordt verweten. Vooral CDA en PvdA/GroenLinks tilden daar zwaar aan. Wethouder Jan Willem Schuurman liet weten dat het college de zorgen van de inwoners en ondernemers snapt. Hij vroeg echter ook om geduld. “We zijn bezig te werken van een grof en ruw plan naar een gedetailleerde ontwikkeling. Dat heeft tijd nodig.” Hij beloofde dat belanghebbenden meer duidelijkheid krijgen zo snel als dat kan.

Naast een goede participatie kwam ook de inspraak van de raad in het proces aan de orde. Diverse partijen gaven aan dat zij graag willen dat ‘de raad de baas blijft’. Zo wil het CDA dat er, na goedkeuring van het bestemmingsplan, evaluatie- en controlemomenten komen. Door de discussies over het proces, sneeuwde het debat over inhoudelijke thema’s enigszins onder, al is wel duidelijk hoe partijen over bepaalde zaken denken. Zo wordt er verschillend gedacht over gestapelde bouw in het dorp. ChristenUnie/SGP vindt dat acht hoog op sommige plekken moet kunnen, Nieuw Elan Zuidplas vreest voor verlies van het dorpse karakter en ziet in de polder liever geen ‘Little Hongkong’ verrijzen.

Windmolens
Een ander groot punt is de energieopwekking. Afgesproken is dat het dorp energieneutraal en zelfvoorzienend moet zijn. Een deel van de raad heeft jaren geleden een fatwa over windenergie uitgesproken, maar er zijn ook partijen die voor windmolens zijn, omdat deze meer opwekken en minder ruimte innemen.
De partijen zullen ook nog consensus moeten vinden over het parkeren in het Vijfde Dorp. De aanvankelijke lage norm van 1,1 zinde een aantal partijen niet. De VVD en het CDA werpen zich daarbij op als de autopartijen. Het CDA maakte ook gehakt van plannen voor een betaalde parkeervergunning voor een tweede of derde auto. “Wij zijn tegen dwang of betutteling van onze inwoners”, reageerde raadslid Mark den Hollander fel. Het college gaf aan dat in de plannen voor duurzaamheid en parkeren flexibiliteit is opgenomen. “Daardoor kunnen we tussentijds schakelen”, zei wethouder Schuurman.

Sociale koop
Het college lijkt op het gebied van sociale koopwoningen minder bereid tot bewegen. Een aantal partijen wil het percentage sociale koopwoningen weer terugbrengen op tien procent. Dat werd eerder dit jaar door het college naar beneden bijgesteld tot twee procent. De voorstanders van meer sociale koop zien deze kleine woningen (met één of twee kamers) als dé kans voor jonge starters uit Zuidplas. De wethouder hield echter vast aan het huidige percentage. “Uit het behoeftenonderzoek blijkt dat er meer vraag is naar drie- en vierkamerappartementen. Dat zou voor doorstroming zorgen vanuit de kleinere appartementen. Het bouwen van meer één- of twee kamerappartementen zou dus een averechts effect hebben.”

Of de twee procent sociale koop standhoudt, moet op 3 oktober blijken bij de ‘amendementenmarkt’ in de raad. De oppositie ging akkoord met het voorstel van de coalitiepartijen om op deze manier nader tot elkaar te komen. Op de markt kunnen alle partijen hun wensen op tafel leggen. Die wensen hebben grote invloed op de financiële eindafrekening. Het debat daarover blijft plaatsvinden achter gesloten deuren om te voorkomen dat eventuele speculanten gewin halen uit informatie.
De gemeenteraad ligt nog steeds op koers om in oktober of november zijn finale oordeel te vellen over de plannen. (Erik van Leeuwen)