Ook Mr. P.D. Kleij fout vernoemd
De Nieuwerkerkse Oudheidkamer heeft een nieuwe wisselexpositie: ‘150 jaar Mr. P.D. Kleijgemaal’. Net zoals bij J.A. Beijerinck staat ook die vernoeming al lang goed in een steen. De gemeente probeerde bij de aanleg van de wijk Dorrestein om de dijkgraaf ook te vernoemen, maar zelfs dat lukte niet. Overschrijven was té moeilijk! ‘Mr. P.D. Kleylaan’ staat er fout op het straatnaambordje.
Advocaat Mr. P.D. Kleij was de ‘Eerste Dijkgraaf van den Polder’. In dit geval was ‘den Polder’ de Prins Alexanderpolder (en dus niet weer die Zuidplaspolder). De Nieuwerkerkse tentoonstelling sluit aan bij de al lopende Capelse expositie ‘150 jaar Jan Anne Beijerinckgemaal’, vernoemd naar de drooglegger van zowel de Zuidplas- als de Prins Alexanderpolder.
De exposities gaan over de twee ‘benedengemalen’ van die Alexanderpolder. De Jan Anne Beijerinck oogt ouder dan hij is, hij is totaal herbouwd en nog slechts een reservegemaal (naast een museum). De Mr P.D. Kleij, Bermweg 10, is in 1991 vervangen, maar ook nog wel op de originele plek en nu de hele polder bemalend (en met de herplaatste steen van 1922).
Naar mr. Pieter Dirk Kleij werd in Nieuwerkerk eerst een gemaal en later (en een beetje fout) een laan vernoemd. Een beetje dubbelop ook, maar zijn geboorteplaats Capelle vernoemde hem helemaal niet. Bij ‘de nieuwe Mr. P.D. Kleij’ (het gemaal) kun je je afvragen hoe oud het is… ‘In gebruik gesteld 19 december 1990 - Officieel geopend 20 november 1992’.
Dat staat echt op het informatiebord bij dat gemaal. Je snapt ook direct waarom bij overheden pr-afdelingen onder namen als ‘voorlichting’ en ‘communicatie’ zulke forse bezettingen hebben. Het is een tijdsverschil van bijna twee jaar. De communicatieve tekstschrijver kon kennelijk niet kiezen hoe oud het gemaal dan was en vond het dus nodig om beide data te noemen. In oktober 1991 gaf men intussen al een boekje uit over de vernieuwing.
Waarom het gemaal naar deze Kleij werd vernoemd? Omdat hij veel land kocht in de Prins Alexanderpolder werd hij polderbestuurder, ook volgens de herplaatste oude steen in de zijgevel van het nieuwe gemaal was hij de ‘Eerste Dijkgraaf van den Polder’ (hij bezat daar de grote boerderij Zevenkamp, eerst Nieuwerkerks, maar na een grenscorrectie Capels. Voor de 77 hectare, 77 are en 77 centiare betaalde hij f 77.777,70, een kapitalistisch grapje!)
Van 1889-1909 was hij dijkgraaf van het hoogheemraadschap van Schieland. Hoger kon het niet (hij werd ook statenlid), maar hij moest er wel zijn ambten van Capels polderschout en dijkgraaf van de Alexanderpolder voor neerleggen. Hij moest er ook voor in Rotterdam gaan wonen en hij vestigde zich daar toen aan het rijkelui’s Haringvliet. Voor in de zomer had hij de in 1874 nieuw gebouwde villa ‘Weltevrede’ (!) aan de Capelse ’s-Gravenweg nog steeds. Het verhinderde niet dat hij ook nog vijftien jaar in de Rotterdamse gemeenteraad zat. Dat Capelle ‘zelfs nog geen miezerig zijstraatje naar hem noemde’ zat Piet Breedijk in 1997 dwars bij het schrijven van zijn boek over de Capelse polders: ‘…terwijl Nieuwerkerk aan den IJssel, waar hij niet geboren is en evenmin gewoond heeft, en dat geen enkele binding met hem had, één van de belangrijkste lanen naar hem heeft genoemd.’ Wel met een foutje in de straatnaam dus. Later met nog een extra fout in de bushaltenaam, nu mr. P. Kleijnlaan geheten. Rotterdam vernoemde, fors ‘misplaatst’, een wijk naar zijn boerderij: Zevenkamp. Tot slot: als de Verzetsstraat nieuwe bordjes kreeg bestelden ambtenaren er eerst ook een met maar één S erop….
