Hier is de bouwvakker weer helemaal hip
Waddinxveen – Het is mogelijk het antwoord op de schreeuw om personeel: de gloednieuwe Bouwacademie in Waddinxveen. Het speciaal ontworpen pand moet de bouw weer ‘hip’ maken, zodat vanuit de hele regio jongeren weer bouwvakker, stratenmaker, timmerman of metselaar willen worden.
Door Myriam Dijck
Het was een ambitieus plan: een nieuwe bouwschool neerzetten met de allernieuwste machines, veel ruimte en gebouwd op een goede locatie. Initiatiefnemer SPB, een private opleidingsinstantie van bouwbedrijven uit de regio, durfde de uitdaging aan. De voormalige school was gehuisvest in een loods op industrieterrein Coenecoop. In 2016 begonnen de eerste gesprekken over een nieuw gebouw. Nu, ruim vijf jaar later staat de Bouwacademie er. Onmisbaar als je via de Dreef de Kanaaldijk op rijdt. En dat is precies de bedoeling.
Door de samenwerking te zoeken met het Coenecoop College en MBO opleidingen uit de regio kon SPB het bolwerken om het nieuwbouwproject groots aan te pakken. De school had een zekere allure nodig zodat jongeren weer enthousiast zouden worden over het vakmanschap. Hiervoor namen ze Ronald de Rooij in de arm van architectenbureau Topos uit Gouda. “Dit is een aanwinst voor Waddinxveen. Als geboren Waddinxvener vind ik dat erg leuk", zegt hij.
Zichtbaarheid en ambacht, dat waren twee belangrijke kernwoorden waarmee De Rooij aan de slag ging. "En het moest ook wel een beetje in het oog springen. Uiteindelijk heeft dit een gebouw van drie paviljoens opgeleverd die door glazen ruimtes als het ware met elkaar in verbinding staan. Elk paviljoen heeft een eigen gevel, gemaakt van ander materiaal: hout, metaal en baksteen.
'Dit is een aanwinst voor Waddinxveen'
De gevels zijn binnen ook zichtbaar, en hier is waar de bouwers-in-opleiding echt hun hart kunnen ophalen. Behalve de gevels zijn overal in het gebouw elementen zichtbaar die normaal gesproken verscholen zitten achter muren of plafonds: ventilatiesystemen, hemelwaterafvoer en bekabeling. Door het hele gebouw heen zitten kleine doorkijkjes naar de techniek waar bouwers dagelijks mee bezig zijn. Systeemplafonds lopen bijvoorbeeld niet van muur tot muur, langs de randen is een stuk weg gelaten zodat je kan zien hoe de verlichting of de airconditioning is aangesloten.
Voor De Rooij als architect was het ontwerp een behoorlijke uitdaging: hoe kun je deze elementen blootleggen zonder dat je overal geconfronteerd wordt door een ‘wirwar aan bedrading’? De oplossing was om de rest van het gebouw heel ‘puur’ te houden. De vloeren zijn bijvoorbeeld gemaakt van ruw beton, houten planken of klinkers die ook op het buitenterrein zijn gebruikt. De Rooij: “Dit laat zien waar het gebouw uit bestaat en wat je met materialen kan doen.” Daarnaast heeft de houten vloer in de timmerhal een praktische toepassing: hier kunnen de leerlingen hun projecten zonder problemen op vastspijkeren. Naast de timmerhal is ook een overkapping waar metselaars in spe aan de slag kunnen. Verder heeft het gebouw een grote buitenplaats, wat zichtbaar is voor bezoekers en passanten. Naast de entree ligt een enorme zandbak waar leerling-stratenmakers hun stenen kunnen leggen en daarachter is een stuk gras waar bouwers-in-opleiding hun bouwwerken kunnen uitzetten. "Deze buitenruimte geeft ook de mogelijkheid om de school groter te maken mocht dat ooit nodig zijn. En daarnaast werk je als bouwer vaak buiten, dus het is goed om te leren hoe je in weer en wind je vak moet uitoefenen.”
Ook over de aankleding van klaslokalen is nagedacht. Ten eerste zit dit gedeelte, in het paviljoen met metalen gevel, ver weg van de timmerhal met lawaaiige machines. Daarnaast hebben de glazen binnenwanden een unieke bekleding gekregen. Hierop zijn in half-doorzichtige folie de technische tekeningen van het gebouw geplakt. "Als je goed kijkt, zie je het deel waar je op dat moment staat." Volgens de Rooij is het gebouw een bron van inspiratie voor de leerlingen zelf. “Als het doet wat het zou moeten doen, dan moet dit gebouw een aanzuigende werking hebben voor nieuwe leerlingen.”
Naast de Bouwacademie in Waddinxveen zijn er nog andere bouwscholen in Nederland. Maar de samenwerking tussen verschillende gebruikers maakt deze school uniek. Uiteindelijk moet er een doorlopende lijn komen van de technische klassen op de middelbare school tot het behalen van je mbo-diploma.
'Het aantal leerlingen is al gegroeid'
Tegenwoordig staan middelbare scholen onder druk om zoveel mogelijk leerlingen op havo of het vwo te krijgen. Over het vmbo wordt soms zelfs wat ‘neerbuigend' gedaan, vertelt rector Ivor Bergsma van het Coenecoop College in een tafelgesprek tijden de officiële opening van de school. De nieuwe Bouwacademie moet dat veranderen.
Of de Bouwacademie zo de oplossing vormt voor het personeelstekort in de bouw? De school zal in ieder geval zijn steentje bijdragen. Bergsma: "Sinds het bekend werd dat de Bouwacademie er zou komen is het aantal leerlingen gegroeid. Twee jaar geleden zaten we op 40 leerlingen die voor techniek hebben gekozen en hier les krijgen. Inmiddels zijn het er 60.”
