‘Spel’ om ruimte moet anders

Den Haag - Het spel om de ruimte moet anders worden gespeeld dan we de afgelopen vijftig jaar hebben gedaan. Dat was de boodschap van het event ‘Puzzelen met (te) veel stukjes’ vorige week in het Haagse provinciehuis.

Waar kunnen extra woningen komen, op welke plek is ruimte voor energie, is er nog een gaatje voor natuur en recreatie en waar kunnen we glastuinbouw afschalen? De deelnemers aan het kennisevent van de provincie Zuid-Holland mochten zich in het tweede deel van het programma buigen over de vraag hoe het Zuid-Holland van de toekomst er in ruimtelijke zin uit komt te zien.

Inspiratie, creativiteit, innovativiteit en flexibiliteit waren nodig om voor twintig blokjes (elk blokje stond voor een ambitie) plek op een spelbord te vinden en er zestien links te laten liggen.
Die factoren zijn ook hard nodig om een nieuw ruimtelijk denken voor Zuid-Holland tot stand te brengen. Met alle ambities en opgaven die er zijn en de beperkte ruimte waarin het allemaal moet gebeuren, moeten beleidsbepalers bij waterschappen, gemeenten en andere instanties anders gaan aankijken tegen ruimtelijke indeling.

260.000 nieuwe woningen
“Het is zo belangrijk dat in de dichtbebouwde en dichtstbevolkte provincie genoeg ruimte open blijft om te wonen, werken en recreëren. Ruimtelijke ordening is onmisbaar”, zei gedeputeerde Anne Koning, die afgelopen week nog meldde dat er tot 2034 plannen zijn goedgekeurd voor de bouw van 260.000 nieuwe woningen.
Er zijn geen keuzes zonder consequenties, zei Koning over de ruimteverdeling. “Kies je een functie boven een andere - je bouwt bijvoorbeeld alle bedrijventerreinen om tot woonwijken - waar zullen de mensen dan moeten werken? De neiging is om te zeggen dat je en-en wil doen: zou je niet bovenop die bedrijven twee verdiepingen met woningen kunnen realiseren? De werkelijkheid is dat we er met en-en niet komen en dat we soms keuzes moeten maken. En toch, als het en-en kan, proberen we dat vorm te geven.”

Het gaat veel creativiteit vergen om dit te doen, zei Koning ook. “Het is een belangrijke stap in de koers om het open landschap en daarbinnen het agrarisch gebied beter te beschermen. Als we doorgaan op de weg van de afgelopen vijftig jaar, houden we weinig open gebied over. De grootste uitdaging is het besef met elkaar dat het anders moet. Geen business as usual. Dat wil niet zeggen dat we precies weten wat het wordt, maar wel dat we het anders gaan doen.”

1970 tot 2020
Paul Gerretsen, voorzitter van de Vereniging Deltametropool, schetste een beeld van ruimtelijke ordening van 1970 tot 2020. Er werd volop gebouwd, van bedrijventerreinen tot woningen. Ook voor bedrijvigheid werd de rode loper uitgelegd. De ruimteclaims hebben er echter ook voor gezorgd dat Zuid-Holland gedwongen wordt om nu na te denken over een andere ruimtelijke ordening.

Tijdens het event werd ook nog even ingezoomd op de cirkel Pijnacker-Nootdorp, Lansingerland, Zoetermeer, Nieuwerkerk aan den IJssel en Waddinxveen. Wie de kaart van 2020 op die van 1970 legde, zag een enorme ontwikkeling in bebouwing. Nieuwerkerk telde in 1970 nog maar net tienduizend inwoners, inmiddels zijn dat er tweeënhalf keer zo veel. Waddinxveen had er in 1950 8500, begin dit jaar stond de teller op 33.500.