Met 'knoopje in de buik' verlaat Kats een volwassen geworden Zuidplas

Nieuwerkerk aan den IJssel - Zo'n jongetje dat altijd als eerste het antwoord wilde geven in de klas, dat was Gert-Jan Kats. Altijd als eerste de vinger in de lucht? "Nou nee hoor, dat sloeg ik gewoon over." Tijdens acht jaar burgemeesterschap van Zuidplas leerde Kats íets langer te tellen alvorens te reageren.

Op 10 januari begint de ooit jongste burgemeester van Nederland in Veenendaal. Van eerste burger van een fusiegemeente van vier dorpen, naar burgervader van de derde stad van de provincie Utrecht. Hij krijgt er ruim 23.000 'onderdanen' bij.

Het nieuws werd op 20 november bekendgemaakt. Voor Kats een bevrijdend moment. "Het zijn spannende maanden geweest. Mijn sollicitatiebrief heb ik vóór de zomer verstuurd. Van de zestien sollicitanten zat ik bij de laatste zes. Na het tweede gesprek wist ik dat ik nog in de race was, maar niet met hoeveel anderen. Thuis hadden we een gezinsgeheim; natuurlijk hebben we er met de kinderen over gesproken, maar ze moesten het echt tussen de vier muren van ons huis houden."

Het gezin - zonder de oudste zoon, die inmiddels getrouwd is en in Waddinxveen woont - gaat nu terug naar waar Kats' echtgenote Jantine vandaan komt. De familie van beiden woont in de buurt. "Als zo'n vacature voorbijkomt en de profielschets is ook nog eens heel passend, dan raak je geïnteresseerd. Ik ben niet gaan solliciteren omdat ik in Zuidplas was uitgekeken."
In 2016 werd Kats - die in 2010 na zes jaar burgemeesterschap in Liesveld naar Zuidplas kwam - nog voor zes jaar herbenoemd. "Ik heb toen aangegeven dat ik nog lang niet klaar was hier, maar dat ik halverwege de tweede termijn wel mijn ogen open zou gaan houden voor een volgende stap. Dat is iets eerder geworden."

Voor zijn opvolger is genoeg te doen, weet Kats. "Zuidplas is volwassen geworden, en inmiddels een serieuze speler in de regio. Bij regionale ontwikkelingen wordt er echt wel naar Zuidplas geluisterd. Ik voelde dan ook wel een knoopje in mijn buik, toen ik tijdens een bijeenkomst met de raad werd gebeld over mijn voordracht in Veenendaal. Een wisseling van burgemeester betekent extra werk voor allerlei mensen. Of het moment handig is, is een gewetensvraag. Maar welk moment is wel handig? Bovendien: niemand is onmisbaar. En de wethouders van Zuidplas zitten stevig in het zadel."
Het 'knoopje in de buik' maakte al snel plaats voor een prettiger gevoel. "Soms stijgt het schaamrood me naar de kaken van alle complimenten die ik in de afgelopen maand heb gehad. Maar het is heerlijk."

Wat Veenendaal met de 47-jarige Gert-Jan Kats in huis haalt? "Een ervaren burgemeester, met veertien jaar aan vlieguren, die toch ook nog steeds jong is. Met passie voor de samenleving en de politiek én die met sociale media weet om te gaan."
De in 2012 tot twitterkoning uitgeroepen Kats - hij was van alle burgemeesters in Zuid-Holland degene met de meeste tweets - wil met zijn socialemediagedrag transparant en bereikbaar zijn, maar ontdekte de afgelopen jaren dat hij er ook de fout mee kan ingaan.

"Een jaar of vier geleden waren er veel klachten vanuit Moordrecht over het groenonderhoud door de gemeente. In Nieuwerkerk zou alles beter zijn. Ik kon me niet beheersen en heb toen in stevige bewoordingen op Facebook gezegd dat Moordrecht moest ophouden zichzelf als Calimero neer te zetten. Dat viel helemaal verkeerd, Facebook ontplofte bijna. Dat was echt een fout van mij én een leermoment in mijn voortvarendheid om op sociale media actief mee te doen."
Het incident kreeg wat Kats betreft een positieve wending na het gesprek dat hij samen met wethouder Rik van Woudenberg met een aantal betrokken Moordrechtenaren in de kroeg had. "Die mensen zijn daarna een soort ambassadeurs van het dorp geworden."

Het 'foutje' deed zich voor halverwege Kats' burgemeesterschap. Als vader van vier kinderen - ze zijn inmiddels 13, 18, 21 en 23 jaar oud - had hij er bij zijn aantreden als het ware vier bij gekregen.
"Zoals kinderen hebben ook alle dorpen van Zuidplas hun eigen karakter en charmes. De ene karaktertrek spreekt je misschien meer aan dan de andere, maar alle vier vullen ze heel je hart. Ik had en heb alle dorpen even lief." Het viel hem in het begin niet mee zijn aandacht over de dorpen te verdelen. "Je volgt als burgemeester van een net ontstane fusiegemeente eigenlijk drie burgemeesters op. Een tijdje heb ik het gevoel gehad dat ik niet alle gaten kon dichtlopen en daardoor op afstand stond. Daarom vond ik het belangrijk om alle sinterklaasintochten zelf te doen en alle aubades op Koninginne- en later Koningsdag af te gaan. Dan merkte ik dat elk dorp die tradities echt op zijn eigen manier aanpakt. En het werd gewaardeerd als ik in bijvoorbeeld Moerkapelle een grap over Nieuwerkerkers maakte en in Nieuwerkerk Zevenhuizen op de hak nam. Dat viel goed."
Een plek in Zuidplas waarnaar Kats zeker verwacht terug te komen, is de Zevenhuizense Eendragtspolder met de door Rotterdam aangelegde roeibaan, waar hij in 2013 bij de opening prins Willem-Alexander ontving. "In die polder vallen veel dingen samen. Als je om je heen kijkt zie je de stad, onze buur Rotterdam. Wij hebben onze polder opgeofferd om te zorgen dat daar de voeten droog blijven. Kijk je - staand in die polder - naast je voeten, dan zie je natuur en groen. Ik vind het een plek die laat zien dat het heel goed toeven is hier", zegt Kats, om er heel snel aan toe te voegen: "Maar het meest geniet ik toch van de omgang met mensen."
In een buitengewone gemeenteraadsvergadering neemt Kats op 4 januari in Dorpshuis Swanla in Zevenhuizen afscheid van Zuidplas. Inwoners, organisaties en ondernemers kunnen hem die avond tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst gedag zeggen. (Judith Rikken)