‘Warmtetransitie vraagt tijd’

Zuidplas – Pasklare antwoorden op vragen rondom de warmtetransitie zijn er volgens wethouder Wybe Zijlstra nog niet. Een verkenning in een aantal daarvoor aangewezen buurten in Zuidplas, moet meer inzicht geven in wat de beste manier is om van het aardgas af te gaan.

Door Erik van Leeuwen

Leden van de klankbordgroepen Zevenhuizen-Moerkapelle en Esse Hoog in Nieuwerkerk uitten onlangs kritiek op het proces voor de warmtetransitie. In hun ogen dreigt dat proces te ontsporen op het vlak van draagvlak, financiën en techniek.

Wethouder Zijlstra van duurzaamheid zegt de kritiek te begrijpen. “Het is een spannend gebeuren, maar we zitten nog wel pas in de verkenningsfase. We moeten het samen doen, gemeente en inwoners.”

Behoeften inwoners
Iedereen krijgt ermee te maken en de warmtetransitie komt bij iedereen ook achter de voordeur. “Wij richten ons met onze warmtetransitie vooral op de bebouwde omgeving en moeten met huiseigenaren en woningcorporaties, samen met netwerkbeheerders, het pad tot 2050 goed doorlopen. Omdat het een pad is dat we samen doorlopen, is het op dit moment niet zo dat we al weten hoe exact de route af te leggen. Dat hangt sterk af van de behoeften van inwoners: waar zitten hun vragen, onzekerheden en wensen.

Bij de eerste klankbordgroepbijeenkomst zijn ontzettend veel vragen gesteld en zeker voor Zevenhuizen en Moerkapelle waren er zoveel vragen dat we meer tijd nodig hadden om die goed te beantwoorden. Daarom hebben we de tweede avond wat opgeschoven. Voor Esse Hoog hadden we het idee dat we veel vragen konden beantwoorden, vooral over techniek en deels financiën. Voor de tweede avond hebben we deskundigen in de arm genomen om wat dieper in te gaan op die twee punten.”

Regie
“Dit is een transitie die gaat van bron tot achter de voordeur”, vervolgt Zijlstra. “En juist omdat het achter de voordeur gaat gebeuren, ligt daar de verantwoordelijkheid van de inwoners.”
Voor het gedeelte van de bron tot áán de voordeur heeft de gemeente de taak de regie op zich te nemen, zegt Zijlstra. “Omdat datgene wat vóór de deur plaatsvindt, heel bepalend is voor wat erachter gaat gebeuren, moet je het wel samen doen.”

Zijlstra: “Esse Hoog heeft een heel homogeen woningtype waar niet direct een collectieve warmtebron voor beschikbaar lijkt te zijn. Vandaar dat voor die wijk is gekeken naar een all-electric oplossing. Met de inwoners zijn we dat pad aan het verkennen.”
Zijlstra erkent dat er verschil is in energielabels tussen woningen in de wijk die eerder en later zijn gebouwd.

Sommige inwoners van de wijk zeggen dat er nu al een keuze wordt gemaakt, terwijl er in de toekomst nog tal van ontwikkelingen mogelijk zijn. Volgens Zijlstra zet de gemeente een stap met de inwoners. “We verkennen de mogelijkheden, wetende dat er niet direct een warmtebron voor Esse Hoog is. Maar als inwoners dat belangrijk vinden, dan gaan we wel kijken of we daarin iets kunnen vinden. Zo zijn we aan het onderzoeken of we wat kunnen met de afvalwaterzuiveringsinstallatie op Kortenoord. Of we de warmte die daar bij het proces vrijkomt, kunnen gebruiken om de wijk te voorzien van warmte.”
Stap één
“We zitten pas in stap één van in totaal zes stappen”, zegt Zijlstra. “We werken niet voor niets met verkenningswijken. We hebben een voorverkenning gehad waarbij op hoog abstractieniveau is gekeken wat kansrijke bronnen zijn voor bepaalde wijken op basis van energielabels en woningdichtheden.”

Voor Zevenhuizen en Moerkapelle kwam daaruit dat er een glastuinbouwsector is die goed is voor 75 procent van de warmtevraag.  De gemeente wedt echter niet op één paard in Zevenhuizen en Moerkapelle, zegt Zijlstra. “Ook daar verkennen we breed de mogelijkheden. Alleen hebben we hier een dusdanig grote ontwikkeling (een regionaal warmtenet, red.) waaraan we niet voorbij willen gaan. Dat wil niet zeggen dat we nu al besloten hebben om aan te sluiten op het warmtenet. Dat is bij sommige inwoners wel zo blijven hangen. In de communicatie hebben we daar nog wat te doen.”

Kosten
De grote vraag die bij inwoners leeft: wat kost de warmtetransitie? Zijlstra: “We hebben individuele kosten en kosten van het hele systeem. Uiteindelijk betalen we daar met zijn allen aan mee. Daarom hebben we die verkenning ook nodig. Een elektrische pomp kan individueel een oplossing zijn, maar het wordt ingewikkelder als heel veel mensen dat gaan doen. Het systeem van de netwerkbeheerder moet dat ook aankunnen.”

Zijlstra zegt dat de gemeente twee jaar heeft uitgetrokken voor de verkenning. “Verkenningsbuurten geven ons veel inzicht in wat we kunnen gebruiken voor andere dorpen en wijken in Zuidplas.”

Inzichten
In Zevenhuizen en Moerkapelle is de kritiek vooral gericht op de verkenning die niet breed genoeg zou zijn. “Daarom maken we een pas op de plaats. Inwoners hebben aangegeven graag in gesprek te willen over het warmtenet Oostland. Dat gaan we ook regelen.”

Zijlstra zegt ook dat inzichten die worden opgedaan in Esse Hoog kunnen worden gebruikt voor Zevenhuizen en Moerkapelle. “Het is goed alle opties te verkennen. Op basis van die opties komt er een moment dat we weten wat de potentie is en de kosten zijn voor het individu. Vanaf dat moment kunnen we toewerken naar een keuze.”