Daar bij de waterkant...

Veel mensen liggen deze zomer te bakken op de stranden van Spanje, Italië of Kroatië. Ook in Nederland, waar we tot dusver qua weer niet veel tekort zijn gekomen, is het goed toeven langs en op het water. In een korte zomerserie laten we streekgenoten aan het woord, bij de waterkant.

Een passie voor water. "Je kunt wel zeggen dat ik die heb", zegt Moordrechtenaar Eef Oosterwijk (56). "Het zal wel genetisch bepaald zijn. Mijn grootouders komen uit het Reeuwijkse plassengebied. Als klein ventje heb ik daar altijd gezwommen en gevaren. Met mijn ooms en vader ging ik elke zaterdagochtend lekker vissen. In de winter stond ik op het ijs. Ook nu nog zit ik altijd bij het water."
Geboren en getogen in Moordrecht is de Hollandsche IJssel voor Oosterwijk het water des waters. "Vanaf de Ringvaart kun je er zo door de Snelle Sluis met je bootje, de wijde wereld in. Toen ik nog aan de waterkant woonde, deed ik dat zo'n twee keer per jaar. Maar mijn bootje heb ik weggedaan. We zijn verhuisd en als je het druk hebt, komt er ook niet veel van..."

In het dagelijks leven is Oosterwijk werkgeversadviseur bij de gemeente Waddinxveen. De functies die hij daarnaast vrijwillig bekleedt voeren hem vaak, zo niet altijd, naar de waterkant. "Ik zit al 38 jaar bij het dijkleger. Mijn vader was erbij, en toen ik 18 was ging ik vanzelfsprekend mee. Heerlijk joh, lekker langs het water lopen. Voorheen waren we vooral actief in het stormseizoen. Maar nadat 15 jaar geleden de veendijk in het Utrechtse Wilnis bezweek, zat ook hier de schrik er goed in. Nu met die droogte lopen we daarom wekelijks over de kades om die te inspecteren op scheuren. Met mijn broer doe ik dat op een dijkvak in Zevenhuizen." De gevolgen van de droogte zijn volgens Oosterwijk duidelijk zichtbaar. "Maar er is nog nergens een dreiging die à la minute om actie vraagt."
De Snelle Sluis, en met name het oude gedeelte daarvan, is op deze zonovergoten julidag de plek die de Moordrechtenaar - ook medeoprichter en secretaris van de Historische Vereniging Moordrecht (HVM) - koos voor een onderhoud aan de waterkant. "Het is hier zo lekker rustig. En in deze omgeving kun je zien waar onze gemeente haar naam aan te danken heeft: de Zuidplas die daarachter tot 1829 lag.
De boeren in de polder zijn zo'n 500 jaar geleden steeds meer turf gaan steken. Ze gingen dieper en dieper en intussen regende en regende het maar. Zo ontstond een grote plas die zich uitstrekte van Waddinxveen tot Nieuwerkerk. Om te voorkomen dat er geen gras zou overblijven om de koeien te weiden en geen graan om de monden mee te vullen, besloot de overheid een kanaal te graven - de Ringvaart - en met meer dan twintig molens de polder leeg te pompen. Het enige overgebleven monument van die drooglegging is de oude Snelle Sluis. Ik heb er met de HVM tien jaar achterheen gezeten om die voor Zuidplas te behouden, maar het is helaas niet gelukt. Vanaf het najaar gaat het hoogheemraadschap de sluis slopen. We krijgen wel een aantal onderdelen daarvan, zoals een mooie stenen peilschaal, die we laten verwerken tot een kunstwerk. Ik vind het belangrijk dat je weet waar je vandaan komt en wat er zich in de omgeving heeft afgespeeld. Als je je geschiedenis niet behoudt, dan vervaagt alles en kun je net zo goed in Medemblik wonen in plaats van Moordrecht."

Als kersvers lid van de straatnaamcommissie van de gemeente Zuidplas, heeft Oosterwijk er straks weer een klusje bij: met achtergrondkennis van zijn eigen dorp en in historisch perspectief meedenken over de naamgeving van straten. "Toch hoop ik niet dat alle straatnamen naar het verleden blijven verwijzen, er moet een mooie mix zijn. Niemand heeft er wat aan als in een nieuwe wijk alle straten genoemd zijn naar de wethouders die in de afgelopen 100 jaar de revue zijn gepasseerd. Ik houd wel van een beetje aparte namen, die verwijzen naar kunstvormen bijvoorbeeld, of muziek."
Als het om water gaat? "De Snelle Sluis gaat na afbraak vernoemd worden, vanwege het droogmalen van de gehele Zuidplaspolder."